KOPAREN SOINUA




Materiala

• Kopa bat
• Orratz bat
• Haria
• Kortxo bola bat
• Ura

Prosedura

1. Koparen heren bat urez bete genuen.
2. Ondoren hatzamarrak busti genituen eta koparen ertzetik pasatu genituen.
3. Amaitzeko kortxo bola hariarrekin lotu genuen eta kopatik hurbil eta berriro pasatu genituen hatzamar bustiak koparen ertzetik.

Behatutakoa
Hatzamar bustiak koparen ertzetik pasatzean kopak soinu zorrotz bat egiten du.

Ondorioa
Atomo guztiek bibrazio jakin bat dute. Hatzamarrarekin koparen ertza ikutzean bibrazio txiki bat sortzen da eta hatzamarrarekin sortutako bibrazioa eta atomoen bibrazioa berdina denean soinua sortzen da.

Bideoa

(bukatu gabe)

Ura eta olioa

Materiala 

-Ura

-Olioa

-Ur izoztua

-Olio izoztua

-Iltze bat

-Ontzi bat

Prozedura

1-Ontziaren laurden bat urez bete.

2-Ontziaren beste laurden bat olioz bete. Apurka apurka bota behar da olioa urarekin ez nahazteko.

3-Ontzian untzea bota, ondoren ur kubitoa eta azkenik olio izoztua.

Behatutakoa

-Ura eta olioa nahaztean ura ontziaren bekaldean gelditzen da eta olioa uraren gainean.

-Iltzea ontzira botatzean, ontziaren bekaldean geldituko da.

-Ur kubitoa botatzean olioaren barrualdean gelditzen da baina gainazala ikutzen.

-Olio kubitoa botatzean olioaren barruan gelditzenda baina uraren gainazala ikutzen.

OndorioaUra olioa baino dentzitate handiagoa du eta ondorioz ura olioaren azpian gelditzen da. Metalezko iltzea biak baino dentzuagoa da eta orregaitik doa ontziaren behekaldera.

Ur izoztua:
-Ura izozten denean bere molekulak oktogono forma artzen dute eta hidrogeno atomo en artean hidrogeno zubiak sortzen dira.


Olio izoztua:
-Olio izoztean bere molekulak elkartu egiten dira, horren ondorioz olioa baino dentzuagoa da baina ez ura baino gehiago. Horregaitik gelditzen da olioaren barruan eta uraren gainazala ikutzen.



bideoa

Plastikosko ontziak erretzen

Materiala

-Plastikosko hiru ontzi desberdin

-txiskerue

-fogoia bat

-Pintxa batzuk

Prozedura

Ontziak suaren gainean jarri 30cm ko distantziara.

Ondorioa

Plastikosko ontziak plastiko xafla batekin sortzen da: plastikosko xaflaren erdian prentza borobil batekin presionatzen da eta ontzi forma artzen du. Ontzia berotzean  aurreko forma hartzen du.


 Bideoa

URA ETA ALKOHOLA BALANTZAN

Materiala

• kartoia zati bat
• plastikozko 2 koilara
• ura
• alkohola
• brobeta
• pipeta

Prozedura

1- Plastikozko koilarak haien artean lotu.
2-Kartoi zatiarekin triangelu bat egin.
3-Platikosko koilaren grabitate zentrua triangeluaren erpin batean jarri.
4-Koilara bat alkoholarekin bete eta bestea urarekin (ekilibrioan egon arte).
5- Minutu batzuk itzaron.

Ondorioa

Alkohola oso arin ebaporatzen da eta alkohol asko ebaporatzean ura jausi egiten da.

Pilotak

Materiala

2 saskibaloiko baloiak      

          

Pin pon-eko pelota bat

Prozedura

1-Altuera batetik sakibaloiko baloia bota behar dugu pin pon-eko pelota gainean jarrita.

2-berdina egin behar da 2 saskibaloiko baloiekin

Ondorioa

Errebotatzean pin pon-eko pilota errebote gehiago du saskibaloikoa baino.

Zergaitik?

Saskibaloiko baloia lurrera erortzean errebotatu egiten du eta erreboteko energia guzti hori pin pon-eko pelotara doa. Horrek pin pon -eko pilota gorantza botatzen du indar askorekin.


Beste kasuan, saskibaloiko baloia lurrean errebotatu egiten du baina ez du beste baloia bultzatzeko behar duen indarra lortzen.

Ponpak airean

Materiala

-Presipitatu ontziak


-Bikarbonatoa 50g eta koilara


-Ospina 



-Ponpak egitekoa


Prozedura

Presipintatu ontzian 2cm inguru ospina bota. Ondoren koilarakara bat bikarbonato botatzen da eta hamar segundu itzaron ondoren pompa bat botatzen da ontzi barruan.

Ondorioa
ospina eta bikarbonatoa elkartzean erreaksio kimiko bat sortzen da. Erreaksio horrek CO2 azkatzendu eta airea baino dentzitate handiagoa duenez ontziaren bekaldean gelditzen da.

Ponpak haien barrukaldean airea dutenez airean gelditzen dira CO2 guztia dezagertu arte.


Bideoa

Igogailua

Materiala

-Balantza

-Aulki bat

-200g-ko masa

-Igogailua

Prozedura

1- Igogailu barruan aulki bat jarri eta bere gainean balantza bat.

2-Balantza gainean 200gko pisua jarri.

3-Igogailua martxan jarri.

Bideoa

Aerodeslizadorea

Materiala:

       -CD bat

       -Kartoi zati bat

       -Botila bat

       -Orratz bat

       -Pegamento

       -Globoa

Prosedura

1-CDaren zuloa estaltzen duen kartoi zati bat jarri
.

2-Kartoiari zulo batzuk egin orratzagaz.

3-Botila erditik ebaki eta CD erdian itsatsi kartoiaren aldetik.

4-Globoa aizez bete  eta botilaren ahoan jarri.


Bideoa

Ondorioa

Globoa hustean CD azpian aize boltza bat sortzen da. Horrek lurraren eta diskaren artean dagoen friksioa txikizen du eta bultzada txiki batekin aerodezlizadorea aurrera doa.

Materiala:

• Ura= 50ml   

    

• Alkohol etilikoa/etanol= 50ml

                                 

• 3 probeta 100ml-koa

Bakoitzaren pisua:

• probetaren pisua= 112g

• Uraren masa+ probetaren pisua=  158g          Ura= 158g-112g= 46g

• Alkoholaren masa+ probetaren pisu=151g     Alkohola=151g-112g=39g

• Ura eta Alkohola=

             Bolumena= 98ml

             Masa= 197g-112g=82g

Ondorioa

Ura alkohola baino dentsitate handiagoa du

Bi substantziak nahastean molekulen artean elkarketa bat

dago eta horrek bolumena gutxitzen du. Disoluzioa berotu egiten da ere.

Videoa

nire lehenengo mezua... ja-ja-ja

puta vida tt